Kilo vermem durdu ifadesini diyet yapan birçok kişiden duyuyoruz. Peki bu süreç normal mi yoksa bir şeyler yanlış mı gidiyor?
Kilo vermem durdu diyerek paniğe kapılıyorsanız kaçamaklarınız olmadıysa telaşlanmanıza gerek yoktur. Çünkü kilo verme süresinde sürekli kilo kaybı söz konusu değildir. Ancak bazı bünyelerde olduğu gibi sizde de metabolik tıkanma olabilir. Bu durumda işler değişecektir.
Metabolik blokaj nedir?
Zaten kilo vermek için bir diyete başladıysanız, bir süre sonra bunun artık işe yaramadığını ve kilo vermenin durduğunu biliyorsunuz. Peki neden kilo vermiyorsunuz? Diyeti suçu mu? Beslenme uzmanının hatası mı? Terazi yanlış olabilir mi?
Cevap bunların hiçbiri. Uzun süreli düşük kalorili bir dönemden sonra kilo vermede bir blokaj olması fizyolojiktir. Aslında, vücut, onu diyet yoluyla yerleştirdiğiniz enerji ve besin durumuna alışır.
Vücut, enerji eksikliği durumunda bile organizmanın doğru işleyişini garanti etmek için metabolik adaptasyon ve yeni bir homeostatik durumun (denge) kurulması yoluyla daha az enerjinin girişine yanıt verir.
Hormon ve metabolik seviyeler yeni beslenme durumuna uygun olacak şekilde düşürülür. Bu fizyolojik adaptasyon durumu kesin olarak tanımlanmış metabolik bloktur. Organizma daha az veya daha kötü çalışmaz, metabolizma yavaş değildir ve sadece metabolik hormonal düzenleme yoluyla yeni beslenme durumuna adapte olmuştur.
Tıkanmış bir metabolizmanız olup olmadığını nasıl anlarsınız?
Metabolik bloğun ana "belirtisi", birkaç gün öncesine kadar birkaç kilo vermenize neden olan düşük kalorili diyete rağmen arka arkaya birkaç hafta kilo verememektir. Diyet zaman içinde aynı şekilde ne kadar uzun süre devam ettirilirse, bir çıkmazın ortaya çıkma olasılığı o kadar artar.
Bunun için kalorileri yükseltip normokalorik (en az 3 gün) geri dönmek için kısa süreler eklemek ve ardından vücudu alıştırmamak için düşük kaloriyi yeniden başlatmak uygun olabilir. Kilo vermem durdu şikayetinizi mutlaka diyetisyene bildirmelisiniz.
Leptin ana metabolik düzenleyici hormonlardan biridir ve esas olarak adipositler tarafından salgılanır. Anorektik bir işlevi vardır (açlık hissini azaltır), tiroid hormonları ile etkileşime girer.
Denklem doğrudur: Daha az kalori = daha az leptin = daha az tiroid hormonu = daha az metabolizma.
Tiroid hormonlarındaki azalmadan kaynaklanan metabolizmadaki azalma, bunların metabolizmayı uyaran ve kilo kaybını teşvik eden çok sayıda mekanizmada yer almasıyla açıklanmaktadır.
Dengeli bir diyet yapın
"Modaya uygun" diyetler genellikle çok dengesizdir. Belirli makro besinleri veya yiyecekleri yasaklar. Ancak onları tüketmeden harika sonuçlar vaat eder. Ayrıca, kesin oldukları ve çok kişiselleştirilmedikleri için bunları haftalara yaymak da çok zordur.
Tavsiye, çok belirgin bir enerji eksikliği yaratmayan ve sizi ihtiyacınız olan besinlerden mahrum etmeyen (genellikle karbonhidratları ortadan kaldırırlar!) dengeli bir diyet uygulamaktır. Bunun sonrasında kilo vermem durdu sorununuz da ortadan kalkacaktır.